« Tumasik » (de tasik, « mer » en j

« Tumasik » (de tasik, « mer » en javanais), l'ancien nom de l'île où se trouve Singapour, est attesté dès le xive siècle. Le Nagarakertagama, un poème épique écrit en 1365 dans le royaume javanais de Majapahit, le mentionne parmi les quelques cents « contrées tributaires » du royaume. En réalité, le territoire contrôlé par Majapahit ne s'étendait que sur une partie de l'est et du centre de Java. Les « contrées tributaires » étaient en fait des comptoirs formant un réseau commercial dont Majapahit était le centre. Majapahit y envoyait des dignitaires dont le rôle était de s'assurer que ces comptoirs ne s'adonnaient pas à un commerce privé qui échapperait au royaume.

Il semble que Tumasik ait été un objet de contentieux entre Majapahit et le royaume d'Ayutthaya (l'actuelle Thaïlande), auquel la ville finit par prêter allégeance. À la fin du xive siècle Parameswara, un prince de Palembang dans le sud de l'île indonésienne de Sumatra qui refusait la suzeraineté de Majapahit après une attaque de celui-ci en 1377, se serait exilé à Tumasik. Il aurait assassiné le gouverneur de la cité et rebaptisé la cité Singapura (« ville du lion » en sanskrit) 9. Ayutthaya serait ensuite intervenu, obligeant Parameswara à quitter la cité.

En fait, il n'y a jamais eu de lion sur l'île mais des tigres (il existe bien en revanche un lion asiatique, Panthera leo persica). Les explorateurs étaient probablement tombés sur un fauve de la jungle et l'ont assimilé à un lion. L'animal symbolique de Singapour est un lion à queue de poisson, le Merlion.

Après cette attaque d'Ayutthaya, l'activité commerciale de Singapour cesse. L'île devient un repaire de pirates qui entretient des relations avec le sultanat de Malacca fondé par Parameswara, et sombre dans l'oubli, presque vide d'habitants. Elle entre dans le domaine colonial néerlandais vers 1685 (Indes néerlandaises). Mais, le territoire n'est pas mis en valeur, les Néerlandais se concentrent alors sur Malacca. En 1810-1811, quand le royaume des Pays-Bas tombe sous domination napoléonienne, Singapour, l'actuelle Malaisie, ainsi que certaines parties de l'Indonésie (ces dernière pour une très courte période) dont Java et surtout la côte ouest de Sumatra, sont occupés par la Grande-Bretagne.

Après le traité de Vienne de 1815, les régions au sud de Singapour (futures Indes néerlandaises et Indonésie) sont restituées aux Pays-Bas, (confirmation par le traité de Londres de 1824), tandis que les régions au nord (Singapour et future Malaisie), passent sous contrôle britannique, ce qui est effectif dès 1817. L'île passe alors nominalement sous le contrôle du sultan de Johor. Les militaires britanniques envisagent de construire un port, fondations de la future ville que sera Singapour.


Le 29 janvier 1819, Sir Thomas Stamford Raffles fonde un poste de commerce qui deviendra Singapour.
En 1819, le Britannique sir Thomas Stamford Raffles acheta — pour 33 000 dollars espagnols (pesos) — l'île au Sultan de Johor, Hussein Shah, et en prit le contrôle pour faire face à une éventuelle domination commerciale des Néerlandais dans la région. Le Traité de Londres de 1824 entre les Britanniques et les Néerlandais accorde à ces derniers le contrôle des territoires revendiqués par les Européens au sud de Singapour. En 1826, Singapour, Malacca et Penang constituent les colonies des détroits ou Straits Settlements. Ainsi, Singapour devint une base navale britannique importante, qui permettait de contrôler le passage à travers le détroit de Malacca tandis que les Néerlandais reviennent définitivement dans certaines zones de Java et Sumatra au début de 1826. En effet, une grande part des ressources économiques des Indes néerlandaises sont sous contrôle des Britanniques, dont les investissements sont les plus visibles à Sumatra (surtout sur la côte ouest). Les Néerlandais seront en effet durant quelques années maintenus plus au sud, pour éviter toute tentative colonialiste française. Les Britanniques renonceront définitivement à la colonisation de Sumatra vers 1850, au bénéfice des Néerlandais. Ces derniers, très fragilisés, ne seront pleinement maîtres de l'Indonésie qu'au début du xxe siècle.

Plus au nord, on retrouve donc les colonies de Malaya (Malaisie) et Singapour, qui deviennent une seule colonie (Straits Settlements = établissements du détroit).

Cependant, cet arrangement plaça la colonie sous la bureaucratie étendue et la hiérarchie complexe de la Compagnie anglaise des Indes orientales. Plus tard, des commerçants firent pression sur les Britanniques pour réformer la législation car il y avait un besoin croissant de nouvelles mesures contre le crime et la piraterie. Singapour a été déclaré « colonie de la couronne » en 1867, ce qui signifie une domination de la couronne britannique sur Singapour qui durera jusqu'à l'indépendance en 1965, hormis la parenthèse de l'occupation japonaise.


Carte allemande de Singapour, du sud de l'État malaisien de Johor et des îles indonésiennes de Batam et Bintan en 1888

Troupes de l'Armée impériale japonaise victorieuses défilant dans le centre-ville de Singapour après la capitulation britannique.
Durant la colonisation britannique, l'immigration se développa. En effet, les Britanniques firent venir dans la région des travailleurs chinois et indiens pour développer le commerce et travailler dans les plantations d'hévéas. Vu l'interdiction faite aux étrangers d'acheter des terres agricoles en Malaisie, ces communautés s'installèrent à Singapour, qui était alors surnommée en Angleterre « le Gibraltar de l'Extrême-Orient ». Pour défendre les intérêts britanniques en Asie de l’Est, la Stratégie de Singapour fut imaginée, devant faire de la ville une grande base navale capable de résister à une offensive japonaise, mais cette stratégie fut un échec.

Durant la Seconde Guerre mondiale, à partir du 15 février 1942, l’île est soumise à l'expansionnisme du Japon Showa et intégrée dans la Sphère de coprospérité de la grande Asie orientale, à la suite d'une invasion dirigée depuis les terres, alors que les défenses de la ville n’étaient orientées que vers la mer. Ce dispositif était appelé « Syonan-To » (en français « lumière des Sud »). Au cours des massacres dits de Sook Ching, on estime qu'entre 20 000 et 100 000 Chinois furent tués en tant qu'« éléments anti-Japonais » pendant l'occupation. Les historiens locaux appellent cette période « les années les plus sombres de l'histoire de Singapour ». L'armée impériale japonaise y implanta également l'unité de recherche bactériologique 9420, une filiale de l'unité 731, où des chercheurs nippons pratiquaient des expérimentations sur des cobayes humains. Dans le même temps, un camp de prisonniers de guerre existait à Singapour, appelé « camp de Changi ». Des militaires britanniques, américains et australiens, principalement, capturés dès 1942 ou durant la guerre, y furent détenus. Les pertes humaines y furent nombreuses, à cause de l'hygiène déplorable et de la famine essentiellement.

L'Empire britannique récupéra Singapour seulement le 5 septembre 1945.

En 1959, les Britanniques dotent Singapour d’une Constitution propre et Lee Kuan Yew est élu Premier ministre. Son parti, le People's Action Party (« Parti d'action populaire ») propose alors l’intégration à la Fédération des États de Malaisie, ce qui fut fait le 16 septembre 1963. Peu après, les Malais de la péninsule forcent Singapour à quitter la Fédération (contre le gré de Lee Kuan Yew), dès 1964, des troubles éclatent, et l’indépendance de la République de Singapour vis-à-vis de la Fédération est proclamée le 9 août 196510.

En 199711, comme les autres États asiatiques, Singapour fait face à un afflux massif de capitaux étrangers12 qui se retirent ensuite, déstabilisant la monnaie puis l'économie des pays13.

Kết quả (Việt) 1:

«Tumasik» (của tasik, 'biển' trong tiếng Java), tên cũ của đảo nơi Singapore, được chứng thực sớm nhất là vào thế kỷ 14. Nagarakretagama, một bài thơ sử thi viết bằng 1365 trong Quốc Anh Java Majapahit, đề cập đến nó trong một vài xu ' khu vực phụ thuộc vào "của Vương Quốc. Trong thực tế, lãnh thổ do hoạt động kéo dài trên một phần của phía đông và Trung Java. "Phụ thuộc quốc gia" là trong thực tế công tơ tạo thành một mạng lưới thương mại mà Majapahit là trung tâm. Majapahit gửi chức sắc có vai trò là để đảm bảo rằng các cửa hàng đã không tham gia vào một doanh nghiệp tư nhân thoát sang Anh.Có vẻ như rằng Tumasik đã có một chủ đề gây tranh cãi giữa Majapahit và Vương quốc Ayutthaya (Thái Lan hiện nay), mà thành phố cuối cùng phục vụ. Vào giữa thế kỷ 14 Parameswara, một hoàng tử từ Palembang ở phía nam đảo Sumatra, Indonesia đã từ chối quyền bá chủ của Majapahit sau khi một cuộc tấn công của nó năm 1377, nào sẽ bị trục xuất để Tumasik. Nó sẽ giết chết thống đốc của thành phố và đổi tên thành phố Singapura ("lion city" trong tiếng Phạn) 9. Ayutthaya nào sau đó đã can thiệp, buộc Parameswara để rời khỏi thành phố.En fait, il n'y a jamais eu de lion sur l'île mais des tigres (il existe bien en revanche un lion asiatique, Panthera leo persica). Les explorateurs étaient probablement tombés sur un fauve de la jungle et l'ont assimilé à un lion. L'animal symbolique de Singapour est un lion à queue de poisson, le Merlion.Après cette attaque d'Ayutthaya, l'activité commerciale de Singapour cesse. L'île devient un repaire de pirates qui entretient des relations avec le sultanat de Malacca fondé par Parameswara, et sombre dans l'oubli, presque vide d'habitants. Elle entre dans le domaine colonial néerlandais vers 1685 (Indes néerlandaises). Mais, le territoire n'est pas mis en valeur, les Néerlandais se concentrent alors sur Malacca. En 1810-1811, quand le royaume des Pays-Bas tombe sous domination napoléonienne, Singapour, l'actuelle Malaisie, ainsi que certaines parties de l'Indonésie (ces dernière pour une très courte période) dont Java et surtout la côte ouest de Sumatra, sont occupés par la Grande-Bretagne.Après le traité de Vienne de 1815, les régions au sud de Singapour (futures Indes néerlandaises et Indonésie) sont restituées aux Pays-Bas, (confirmation par le traité de Londres de 1824), tandis que les régions au nord (Singapour et future Malaisie), passent sous contrôle britannique, ce qui est effectif dès 1817. L'île passe alors nominalement sous le contrôle du sultan de Johor. Les militaires britanniques envisagent de construire un port, fondations de la future ville que sera Singapour.Le 29 janvier 1819, Sir Thomas Stamford Raffles fonde un poste de commerce qui deviendra Singapour.En 1819, le Britannique sir Thomas Stamford Raffles acheta — pour 33 000 dollars espagnols (pesos) — l'île au Sultan de Johor, Hussein Shah, et en prit le contrôle pour faire face à une éventuelle domination commerciale des Néerlandais dans la région. Le Traité de Londres de 1824 entre les Britanniques et les Néerlandais accorde à ces derniers le contrôle des territoires revendiqués par les Européens au sud de Singapour. En 1826, Singapour, Malacca et Penang constituent les colonies des détroits ou Straits Settlements. Ainsi, Singapour devint une base navale britannique importante, qui permettait de contrôler le passage à travers le détroit de Malacca tandis que les Néerlandais reviennent définitivement dans certaines zones de Java et Sumatra au début de 1826. En effet, une grande part des ressources économiques des Indes néerlandaises sont sous contrôle des Britanniques, dont les investissements sont les plus visibles à Sumatra (surtout sur la côte ouest). Les Néerlandais seront en effet durant quelques années maintenus plus au sud, pour éviter toute tentative colonialiste française. Les Britanniques renonceront définitivement à la colonisation de Sumatra vers 1850, au bénéfice des Néerlandais. Ces derniers, très fragilisés, ne seront pleinement maîtres de l'Indonésie qu'au début du xxe siècle.Plus au nord, on retrouve donc les colonies de Malaya (Malaisie) et Singapour, qui deviennent une seule colonie (Straits Settlements = établissements du détroit).Cependant, cet arrangement plaça la colonie sous la bureaucratie étendue et la hiérarchie complexe de la Compagnie anglaise des Indes orientales. Plus tard, des commerçants firent pression sur les Britanniques pour réformer la législation car il y avait un besoin croissant de nouvelles mesures contre le crime et la piraterie. Singapour a été déclaré « colonie de la couronne » en 1867, ce qui signifie une domination de la couronne britannique sur Singapour qui durera jusqu'à l'indépendance en 1965, hormis la parenthèse de l'occupation japonaise.Carte allemande de Singapour, du sud de l'État malaisien de Johor et des îles indonésiennes de Batam et Bintan en 1888Troupes de l'Armée impériale japonaise victorieuses défilant dans le centre-ville de Singapour après la capitulation britannique.Durant la colonisation britannique, l'immigration se développa. En effet, les Britanniques firent venir dans la région des travailleurs chinois et indiens pour développer le commerce et travailler dans les plantations d'hévéas. Vu l'interdiction faite aux étrangers d'acheter des terres agricoles en Malaisie, ces communautés s'installèrent à Singapour, qui était alors surnommée en Angleterre « le Gibraltar de l'Extrême-Orient ». Pour défendre les intérêts britanniques en Asie de l’Est, la Stratégie de Singapour fut imaginée, devant faire de la ville une grande base navale capable de résister à une offensive japonaise, mais cette stratégie fut un échec.
Durant la Seconde Guerre mondiale, à partir du 15 février 1942, l’île est soumise à l'expansionnisme du Japon Showa et intégrée dans la Sphère de coprospérité de la grande Asie orientale, à la suite d'une invasion dirigée depuis les terres, alors que les défenses de la ville n’étaient orientées que vers la mer. Ce dispositif était appelé « Syonan-To » (en français « lumière des Sud »). Au cours des massacres dits de Sook Ching, on estime qu'entre 20 000 et 100 000 Chinois furent tués en tant qu'« éléments anti-Japonais » pendant l'occupation. Les historiens locaux appellent cette période « les années les plus sombres de l'histoire de Singapour ». L'armée impériale japonaise y implanta également l'unité de recherche bactériologique 9420, une filiale de l'unité 731, où des chercheurs nippons pratiquaient des expérimentations sur des cobayes humains. Dans le même temps, un camp de prisonniers de guerre existait à Singapour, appelé « camp de Changi ». Des militaires britanniques, américains et australiens, principalement, capturés dès 1942 ou durant la guerre, y furent détenus. Les pertes humaines y furent nombreuses, à cause de l'hygiène déplorable et de la famine essentiellement.

L'Empire britannique récupéra Singapour seulement le 5 septembre 1945.

En 1959, les Britanniques dotent Singapour d’une Constitution propre et Lee Kuan Yew est élu Premier ministre. Son parti, le People's Action Party (« Parti d'action populaire ») propose alors l’intégration à la Fédération des États de Malaisie, ce qui fut fait le 16 septembre 1963. Peu après, les Malais de la péninsule forcent Singapour à quitter la Fédération (contre le gré de Lee Kuan Yew), dès 1964, des troubles éclatent, et l’indépendance de la République de Singapour vis-à-vis de la Fédération est proclamée le 9 août 196510.

En 199711, comme les autres États asiatiques, Singapour fait face à un afflux massif de capitaux étrangers12 qui se retirent ensuite, déstabilisant la monnaie puis l'économie des pays13.

Kết quả (Việt) 2:

"Tumasik" (từ Tasik, "biển" trong tiếng Java), tên cũ của hòn đảo mà Singapore có vị trí, được chứng thực từ thế kỷ thứ mười bốn. Các nagarakretagama, một thiên anh hùng ca được viết vào năm 1365 trong Java Majapahit Kingdom, đề cập đến một trong số vài trăm "nước phụ thuộc" của vương quốc. Trong thực tế, các lãnh thổ kiểm soát bởi Majapahit mở rộng chỉ trên một phần của Java đông và miền trung. Các "nước phụ thuộc" là ở quầy thực tế hình thành một mạng lưới thương mại mà Majapahit là trung tâm. Majapahit đã gửi các chức sắc có vai trò là để đảm bảo rằng các quầy không được tham gia vào thương mại tư nhân mà rơi bên ngoài vương quốc. Dường như Tumasik là một chủ đề gây tranh cãi giữa Majapahit và Vương quốc Ayutthaya (l Thái Lan hiện nay), mà thành phố cuối cùng trung thành. Vào cuối của Parameswara thế kỷ XIV, một hoàng tử của Palembang ở Nam Sumatra Indonesia người đã từ chối quyền bá chủ của Majapahit sau một cuộc tấn công của nó trong năm 1377, sẽ phải lưu vong sang Tumasik. Ông đã có thể ám sát thống đốc của thành phố và đổi tên thành thành phố Singapura ("Thành phố Sư tử" trong tiếng Phạn) 9. Ayutthaya sau đó sẽ can thiệp, buộc Parameswara để rời khỏi thành phố. Trong thực tế, chưa bao giờ có một con sư tử trên Đảo nhưng hổ (có rất nhiều tuy nhiên một con sư tử châu Á, Panthera leo persica). Các nhà thám hiểm có lẽ đã vấp phải một con thú của rừng và đã so sánh như một con sư tử. Con vật biểu tượng của Singapore là một con sư tử cá đuôi, Merlion. Sau khi cuộc tấn công này Ayutthaya, hoạt động thương mại không còn Singapore. Các hòn đảo đã trở thành một nơi ẩn náu cho những tên cướp biển người duy trì mối quan hệ với Vương quốc Hồi giáo Malacca được thành lập bởi Parameswara và chìm vào quên lãng, gần như trống của người dân. Cô bước vào đế chế thuộc địa Hà Lan khoảng năm 1685 (Dutch East Indies). Nhưng, khu vực này chưa phát triển, trong khi Hà Lan tập trung vào Malacca. Trong 1810-1811, khi các vương quốc Hà Lan đã giảm dưới sự cai trị của Napoleon, Singapore, Malaysia ngày hôm nay, và các bộ phận của Indonesia (người cuối cùng trong một thời gian rất ngắn) bao gồm cả Java và đặc biệt là bờ biển phía tây của đảo Sumatra đang chiếm đóng của Anh. Sau khi Hiệp ước Vienna năm 1815, khu vực phía Nam Singapore (Hà Lan trong tương lai Đông Ấn và Indonesia) đang quay trở lại Hà Lan, (xác nhận bởi Hiệp ước London năm 1824), trong khi khu vực phía bắc (Singapore và Malaysia trong tương lai), vượt qua tầm kiểm soát của Anh, có hiệu lực từ năm 1817. Các đảo sau đó đi trên danh nghĩa dưới sự kiểm soát của các vua của Johor. . Các kế hoạch quân sự của Anh để xây dựng một cảng, các cơ sở của thành phố trong tương lai đó là Singapore. Ngày 29 tháng 1 1819, Sir Stamford Raffles thành lập một trạm buôn bán mà đã trở thành Singapore Năm 1819, Sir Stamford Raffles của Anh mua - cho 33.000 đô la Tây Ban Nha (peso) - hòn đảo ở Johor Sultan Hussein Shah, và mất kiểm soát để đối phó với khả năng thống trị thương mại của Hà Lan trong khu vực. Hiệp ước London 1824 giữa Anh và Hà Lan tài trợ cho họ kiểm soát trên các lãnh thổ tranh chấp với người châu Âu ở phía nam của Singapore. Năm 1826, Singapore, Malacca và Penang là các thuộc địa của Straits Settlements hoặc Straits. Như vậy, Singapore đã trở thành một căn cứ quan trọng của Anh hải quân, trong đó có thể kiểm soát các lối đi qua eo biển Malacca, trong khi Hà Lan trở lại vĩnh viễn trong các bộ phận của Java và Sumatra vào đầu năm 1826. Trên thực tế, phần lớn các nguồn lực kinh tế của Dutch East Indies là dưới sự kiểm soát của người Anh, có đầu tư có thể nhìn thấy nhất ở Sumatra (đặc biệt là trên các bờ biển phía tây). Người Hà Lan thực sự sẽ được duy trì trong một vài năm nữa về phía nam để tránh thực dân Pháp nỗ lực. Anh dứt khoát từ bỏ các thuộc địa của Sumatra vào năm 1850, ủng hộ của người Hà Lan. Những điều này, sẽ không hoàn toàn chủ Indonesia rất mong manh vào đầu thế kỷ XX. Hơn nữa về phía bắc, vì vậy chúng tôi tìm thuộc địa của Malaya (Malaysia) và Singapore, mà trở thành một thuộc địa duy nhất (= Straits Settlements tổ chức Strait). Tuy nhiên, sự sắp xếp này đặt các thuộc địa dưới sự quan liêu rộng rãi và hệ thống phân cấp phức tạp của tiếng Anh Công ty Đông Ấn Độ. Sau đó, thương nhân đặt áp lực lên người Anh để cải cách pháp luật vì đã có một nhu cầu ngày càng tăng về các biện pháp mới chống tội phạm và vi phạm bản quyền. Singapore đã tuyên bố "vương miện thuộc địa" trong năm 1867, có nghĩa là một quyền cai trị của Hoàng gia Anh tại Singapore mà sẽ kéo dài đến độc lập vào năm 1965, ngoài các khung của sự chiếm đóng của Nhật Bản. Đức Bản đồ Singapore, bang phía nam của Malaysia Johor và các đảo của Indonesia Batam và Bintan năm 1888 quân đội của các chiến thắng quân đội Nhật Hoàng diễu hành qua trung tâm thành phố Singapore sau khi đầu hàng Anh. Trong thực dân Anh, nhập cư lớn. Thật vậy, người Anh đã đến khu vực của công nhân Trung Quốc và Ấn Độ để phát triển thương mại và làm việc tại các đồn điền cao su. Với lệnh cấm người nước ngoài mua đất nông nghiệp ở Malaysia, các cộng đồng định cư tại Singapore, sau đó được gọi là ở Anh "Gibraltar của vùng Viễn Đông." Để bảo vệ quyền lợi của Anh ở Đông Nam Á, Singapore Chiến lược được đưa ra, để làm cho thành phố một căn cứ hải quân lớn có khả năng chịu một cuộc tấn công Nhật Bản, nhưng chiến lược này không thành công. Trong Thế chiến II, để Từ 15 tháng 2 năm 1942, hòn đảo này là đối tượng của chủ nghĩa bành trướng của Nhật Bản Showa và tích hợp vào các Khối Thịnh vượng chung Đại Đông Á, sau một cuộc xâm lược chỉ đạo từ đất liền, trong khi phòng thủ của thành phố mà đã được định hướng về phía biển. Thiết bị này được gọi là "Syonan-To" (bằng tiếng Pháp "Southern Light"). Trong vụ thảm sát Sook Ching cái gọi là, người ta ước tính có từ 20.000 tới 100.000 người Trung Quốc đã thiệt mạng khi một "yếu tố chống Nhật Bản" trong nghề nghiệp. Nhà sử học địa phương gọi giai đoạn này là "năm đen tối nhất trong lịch sử của Singapore". Lục quân Đế quốc Nhật Bản cũng được cấy ghép các đơn vị nghiên cứu vi khuẩn học 9420, một công ty con của đơn vị 731, nơi mà các nhà nghiên cứu Nhật Bản thực hành thí nghiệm trên lợn guinea con người. Đồng thời, một trại tù chiến tranh tồn tại Singapore, được gọi là "Trại Changi." Lính Anh, Mỹ và Úc, chủ yếu là bị bắt vào năm 1942 hoặc trong chiến tranh, đã được tổ chức tại đây. Thương vong nhiều ở đó, vì vệ sinh tồi tệ và cơ bản. Nạn đói Đế quốc Anh hồi Singapore chỉ ngày 05 tháng 9 năm 1945. Năm 1959, Singapore British phú cho Hiến pháp riêng của mình và Lee Kuan Yew được bầu Thủ tướng Chính phủ. Đảng của ông, Đảng Hành động Nhân dân ("Đảng Hành động Nhân dân") sau đó đề xuất việc hội nhập của các nước của Liên bang của Malaysia, được thực hiện vào ngày 16 tháng 9, năm 1963. Ngay sau đó, bán đảo Mã Lai buộc phải rời khỏi Singapore Federation (chống lại mong muốn của Lee Kuan Yew), trong năm 1964, tình trạng bất ổn nổ ra, và sự độc lập của Cộng hòa liên bang Singapore vis-à-vis tuyên bố ngày 09 Tháng 8 196510. Trong 199.711, giống như các quốc gia khác Châu Á, Singapore đang đối mặt với một làn sóng khổng lồ của étrangers12 vốn sau đó rút lại, gây mất ổn định tiền tệ và nền kinh tế của countries13.